گفتاردرمانی حروف س، ق، ز، ل، گ بر اساس تکنیک های مختلفی انجام می شود که به برخی از آنها اشاره می کنیم و توضیحات لازم را ارائه می دهیم.
بسیاری از افراد در ادای برخی از حروف مشکل دارند و نمی توانند حروف را به درستی بیان و ادا کنند. منظور از وضوح گفتار، میزان درک اطرافیان از حرف زدن دیگران است و در اغلب مواقع بر مبنای درصد واژگان صحیح تشخیص داده شده از سوی شنونده حساب می شود.
گفتاردرمانی در حروف
گفتاردرمانی حروف س، ق، ز، ل، گ و حروف دیگر بر اساس تکنیک های جدیدی صورت می گیرد و اغلب با نتایج بسیار خوب همراه است. کارشناسان و متخصصان بر این باورند که سن وضوح نزدیک وضوح بزرگسالی در کودک، 4 یا 5 سالگی می باشد.
کودک در سن 19 الی 24 ماهگی، وضوح 25 الی 50 درصدی دارد. کودک در سن 2 الی 3 سالگی وضوح 50 الی 75 درصدی دارد. همچنین وضوح کودک در سن 3 الی 4 سالگی نزدیک به 75 الی 95 درصد می باشد. در سن 4 الی 5 سالگی باید وضوح کودک به میزان 90 الی 100 درصد باشد. در واقع در این سن انتظار می رود که خطای کمی در صحبت کردن کودک دیده شود.
اگر کودکی در سن مناسب نمی تواند وضوح لازم را داشته باشد، نیاز به گفتاردرمانی دارد. بهترین گفتاردرمانی کرمان می تواند به بهبود وضوح کودک و رفع مشکلات گفتاری وی کمک شایانی کند. دانستن وضوح در هر سن سبب تشخیص به موقع کودکان دارای اختلال گفتار یا اختلال تلفظ می شود.
دلایل شناخته شده و ناشناخته اختلال گفتاری
گفتاردرمانی حروف س، ق، ز، ل، گ و دیگر حروف باید پس از بررسی دقیق از وضعیت فرد صورت بگیرد تا مواردی که سبب ناتوانی در بیان صحیح حروف در فرد می شوند، شناسایی شود. دلیل اختلالات گفتاری به دو دسته تقسیم می شوند:
- دلایل شناخته شده پزشکی: این دلایل شامل کم شنوایی، ناهنجاری های چهره ای- دهانی، کم توانی ذهنی، آسیب های مغزی و اختلالات عصبی و حرکتی می باشند.
- دلایل ناشناخته پزشکی: این دلایل به 4 دسته شامل اختلال تولید، تأخیر واجی، اختلال واجی با ثبات و اختلال واجی بی ثبات تقسیم می شود. هر یک از این موارد به شکلی موجب اختلال در صحبت کردن می شوند.
روش ها و تکنیک های گفتاردرمانی حروف س، ق، ز، ل، گ
با مراجعه به مراکز گفتاردرمانی در کرمان و دیگر شهرها می توان برای رفع انواع مشکلات گفتاری اقدام مؤثر نمود. گفتاردرمانی هر یک از حروف بر اساس متد خاصی انجام می شود. به تفکیک حروف، متدهای مناسب برای گفتاردرمانی آنها را بررسی می کنیم:
گفتاردرمانی حرف س
حرف س جزء حروف سایشی است. هنگامی که س تلفظ می شود، هوا از دهان خارج می شود. بعضی از کودکان برای بیان این حرف، از لپ خود کمک می گیرند که این مسئله سبب می شود حرف س به اشتباه تلفظ شود. برای ادای حرف س، شیاری بر روی زبان بوجود می آید و زبان با دندان های جلویی تماس پیدا می کند. برای بیان درست حرف س، باید تمرین بوجود آوردن شیار بر روی زبان و تماس زبان با دندان را به صورت جداگانه انجام داد.
گفتاردرمانی حرف ق
در ادامه بررسی تکنیک های گفتاردرمانی حروف س، ق، ز، ل، گ به تکنیک گفتاردرمانی حرف ق می پردازیم. برای بیان حرف ق، انسدادی در گلو بوجود آمده و هوا از دهان بیرون می آید. در واقع حرف ق در آخر زبان جای گرفته است. در صورتیکه فرد بتواند تلفظ گ را به خوبی انجام دهد، در تلفظ ق مشکلی نخواهد داشت. قرار دادن چوب بستنی داخل دهان و بردن آن تا انتهای گلو، به ادای صحیح حرف ق کمک می کند.
گفتاردرمانی حرف ر
در گفتاردرمانی حرف ر، باید زبان در مجاورت دندان های بالایی قرار بگیرد. البته احتیاجی ندارد که برای تلفظ درست حرف ر، زبان با بخشی از دهان تماس پیدا کند. فقط زبان باید نزدیک به دندان های بالایی قرار بگیرد و سریعاً خلاص شود. در واقع باید جلوی زبان به بالا برده شود و در زمان تولید صدا، لرزش بوجود بیاید.
گفتاردرمانی حرف ل
بسیاری از افراد در بیان حرف ل دچار مشکل هستند. در زمان بیان حرف ل، نوک زبان باید دقیقاً پشت دندان های بالایی بر روی برجستگی آلوئولار قرار بگیرد. در چنین شرایطی که زبان بر این قسمت قرار گرفته است، باید نفس کشیده تا عبور جریان هوا از کناره های زبان احساس شود.
برای کمک به بیان حرف ل می توان از یک نی کمک گرفت. نی باید جلوی دهان کودک (نه میان لب ها ) قرار بگیرد و در نی دمیده شود. سپس از دو نی استفاده شود و دو نی در کنار دو طرف دهان قرار داده شود. با این تکنیک می توان عبور جریان هوا از کناره های زبان را به خوبی فرا گرفت تا به کمک آن بتوان حرف ل را به خوبی تلفظ نمود.
گفتاردرمانی حرف گ
در ادامه بررسی روش های گفتاردرمانی حروف س، ق، ز، ل، گ ، با تکنیک گفتاردرمانی حرف گ آشنا می شویم. برای بیان حرف گ باید یک وسیله نگهدارنده مثل یک چوب بستنی را بر روی آن قسمت از زبان که باید در زمان تلفظ حرف گ پایین نگه داشته بشود، قرار داد. برای بیان این حرف، بایستی آخر زبان را اندکی فشار داد و سپس صدای د را بیان کرد. در این حالت، صدای گ شنیده می شود. سپس باید چوب بستنی را برداشت و بدون استفاده از آن به بیان حرف گ اقدام نمود.
گفتاردرمانی حرف ش
برای بیان حرف ش تکنیک های مختلفی وجود دارد. در زمان تلفظ حرف ش، جریان کوچکی از هوا از میان لب ها بیرون می رود. گفتاردرمانگر از فرد می خواهد که در هنگام بیان حرف ش، دستش را مقابل دهانش قرار دهد تا هوای خروجی از دهان را حس کند. با توجه به شکل قرارگیری دهان در زمان بیان حرف ش و توجه به فرم دهان در بیان حرف ش در آینه، می توان حرف ش را به خوبی و پس از چندین بار تمرین بیان نمود.
گفتاردرمانی حرف ک
گفتاردرمانی یکی از موثرترین روشها برای رفع مشکلات تلفظی در کودکان است. گفتاردرمانگر با ارزیابی دقیق تواناییهای گفتاری کودک، برنامه درمانی مناسب را طراحی میکند. مراحل کلی گفتاردرمانی حرف “ک”
عبارتند از:
- ارزیابی جامع: گفتاردرمانگر با انجام ارزیابی جامع، تواناییهای شنوایی، گفتاری و زبانی کودک را ارزیابی میکند تا علت دقیق مشکل را شناسایی کند.
- آموزش تولید صدا: گفتاردرمانگر به کودک آموزش میدهد که چگونه با قرار دادن زبان و لبها در موقعیت صحیح، حرف “ک” را تولید کند.
- تمرین در کلمات و جملات: پس از تسلط کودک بر تولید صدای “ک” به تنهایی، تمرینات تلفظ در کلمات و جملات مختلف آغاز میشود.
- تمرین در موقعیتهای مختلف: تمرینات در موقعیتهای مختلف مانند بازی، خواندن داستان و مکالمه انجام میشود تا کودک بتواند مهارتهای جدید خود را در زندگی روزمره به کار ببرد.