گفتاردرمانی برای کودکان با مشکلات شنوایی بر اساس اقدامات اصولی انجام می شود تا به نتایج بسیار خوب و رضایت بخشی منجر شود.
گفتاردرمانی کودکان کم شنوا با متدهای جدیدی انجام می شود که بر پایه تشخیص، ارزیابی و درمان می باشد. متأسفانه واقعیت این است که مشکلات شنوایی بر گفتار و زبان تأثیر زیادی دارد.
اختلال شنوایی چیست؟
آسیب شنوایی در کودکان به صورت یک مشکل خاموش می باشد. چرا که کودکان به ویژه نوزادان و خردسالان قادر نیستند مشکل کم شنوایی خود را درک و بیان کنند. کم شنوایی، نوعی معلولیت می باشد. عدم تشخیص و درمان به موقع سبب اختلال در گفتار و زبان می شود.
گفتار، ابزار ارتباطی برای بیان افکار، نیازها و احساسات می باشد. زبان و گفتار برای کودکان، ابزاری برای یادگیری و آموزش می باشد. کم شنوایی، زمینه ساز اختلالات دیگری مانند روانشناختی، تحصیلی، شغلی و اجتماعی می باشد.
آسیب شنوایی بر اساس شدت، نوع و سن بروز ممکن تأثیرات مختلفی روی گفتار داشته باشد و بر روی نحوه ارتباط گیری فرد اثرات مختلفی می گذارد. هر اندازه سن بروز صدمات شنوایی پایین تر باشد و سن اقدامات درمانی برای شنوایی سنجی و گفتاردرمانی بالاتر باشد، مشکلات زبانی و بیانی کودک بیشتر می شود. گفتاردرمانی برای کودکان با مشکلات شنوایی بر اساس تکنیک های جدید در گفتاردرمانی کرمان صورت می گیرد.
دلایل کم شنوایی در کودکان
علل کم شنوایی در نوزادان و کودکان را در دو وضعیت کم شنوایی موقتی و کم شنوایی دائمی بررسی می کنیم:
علل کم شنوایی موقتی در کودکان: مواردی از قبیل انباشته شدن جرم در کانال گوش، وجود مخاط اضافی در شیپور استاش، وجود یک جسم خارجی در مجرای گوش، عفونت گوش میانی و … موجب کم شنوایی موقتی در کودکان هستند. گفتاردرمانی برای کودکان با مشکلات شنوایی در کلینیک پیام کرمان تحت نظر حرفه ای ترین متخصصان و گفتاردرمانگران، انجام می شود.
علل کم شنوایی دائمی در کودکان: عواملی از قبیل قرارگیری نوزاد متولد شده در معرض بیماری سرخجه، رشد غیرطبیعی گوش ناشی از بیماری های ارثی، بعضی از اختلالات ژنتیکی مثل سندروم پاتو، قرارگیری نوزاد، ابتلا به بیماری های گوناگون مثل مننژیت، قرارگیری نوزاد در معرض صدای بلند و … موجب کم شنوایی دائمی نوزاد می شوند.
اهداف گفتاردرمانی کودکان کم شنوا
چنانچه کودک به سبب کم شنوایی با مشکل تأخیر در گفتار مواجه شود، گفتاردرمانگر قادر است این مشکل را برای کودک حل کند تا کودک بتواند واضح حرف بزند و مهارت شنیداری خود را تقویت کند. مهمترین اهدافی که از گفتاردرمانی کودکان کم شنوا دنبال می شود، عبارتند از:
- شناسایی زودهنگام مشکل ناشنوایی یا کم شنوایی
- یادگیری و صحبت کردن با وجود مشکل کم شنوایی
- کمک به کودک برای مستقل کردن کودک و دادن اعتماد به نفس به وی
- همکاری والدین و پرستار کودک برای رفع سریعتر مشکل کودک و کمک به پیشرفت وی در روند درمانی
ارتباط میان کم شنوایی و مشکلات گفتاری و زبانی کودک
گفتاردرمانی برای کودکان با مشکلات شنوایی باید پس از ارزیابی دقیق از وضعیت کودک در بهترین گفتاردرمانی کرمان یا دیگر شهرها انجام شود. اینک به این مسئله می پردازیم که چه ارتباطی میان کم شنوایی و مشکلات گفتاری و زبانی کودک وجود دارد.
حلزون گوش جنین در هفته بیستم جنینی مانند یک بزرگسال سالم و شنوا عمل می کند. این مسئله نشان می دهد که کودک تازه متولد شده نزدیک به 4 ماه است که صداهای مختلف را شنیده است. قرارگیری در معرض محرک های شنیداری و اصوات گفتاری در تشکیل سیستم شنوایی و در فراگیری مهارت های زبانی و گفتاری، بسیار اثرگذار می باشد. ولی هر مشکل کم شنوایی به یک اندازه روی گفتار کودک تأثیر ندارد. میزان افت شنوایی، نوع کم شنوایی، زمان شروع کم شنوایی، اقدامات توانبخشی صورت گرفته برای کودک، دلیل کاهش شنوایی، زمان تشخیص کم شنوایی، فرکانس درگیر، استفاده پیاپی از ابزارهای کمک شنوایی و … از عواملی هستند که روی گفتار کودک و شدت مشکلات گفتاری کودک اثر دارند.
در ارتباط با گفتاردرمانی برای کودکان با مشکلات شنوایی باید بدانید که هر چقدر سن بروز مشکل کم شنوایی در کودک پایین تر باشد و مقدار کم شنوایی شدیدتر باشد، صدمات بیشتری به مهارت گفتاری و زبانی فرد وارد می شود و اهمیت انجام اقدامات لازم برای گفتاردرمانی کودک کم شنوا بیشتر است. آگاهی والدین و تشخیص سریعتر مشکل کودک به رفع اختلالات گفتاری کمک زیادی می کند. قان و قون کودک بسیار مهم است و کودک کم شنوا معمولاً قان و قون نمی کند. با تشخیص اختلال در شنوایی و اطلاع از شدت آن و نحوه اثرگذاری روی گفتار، باید اقدامات گفتاردرمانی سریعتر انجام شود.
اقدامات گفتاردرمانی برای کودکان با مشکلات شنوایی
رشد مهارت گفتاری مناسب از ابتدای تولد برای کودکان کم شنوا، اهمیت زیادی دارد. توانایی بازی کردن، درک شنیداری و ارتباط برقرار کردن با سایرین، اثرات خاصی روی گفتار دارد. گفتاردرمانگران بر اساس روش های جدید به کودکان دارای مشکلات شنوایی کمک می کنند که اختلالات گفتاری خود را برطرف کنند.
کاشت حلزون و سمعک برای نوزدان و کودکان نوپا، از راهنمایی های ارائه شده از سوی گفتاردرمانگران برای نوزاد یا کودک در صورت نیاز می باشد. برای رفع مشکل کودک به همکاری گفتاردرمانگر، متخصص گوش و حلق و بینی، متخصص شنوایی سنجی، معلم و والدین نیاز است. ایده ها و اقداماتی که برای کمک به ارتقاء مهارت شنیداری مانند تحریک شنیداری و افزایش درک و شنیداری و حل مشکلات گفتاری صورت می گیرد، بسیار کمک کننده است و روی اغلب کودکان کم شنوا اثر مثبت داشته است.
انواع رویکردهای درمانی در گفتاردرمانی برای کودکان با مشکلات شنوایی
رویکرد درمانی شنیداری – کلامی: استفاده از تقویت مهارت شنیداری برای رشد ارتباطات زبانی و بیانی
رویکرد استفاده از زبان اشاره: استفاده از زبان اشاره در کودکان کم شنوای دارای والدین ناشنوا یا کم شنوا
رویکرد درمانی ترکیبی: استفاده از رویکرد شنیداری – کلامی و رویکرد استفاده از زبان اشاره به صورت همزمان و بهره گیری از جنبه های گفتاری و زبان اشاره به همراه روش های بصری
نکته: استفاده از روش ارتباطی جایگزین و تقویت کننده (ACC)، می تواند نتیجه بسیار خوبی داشته باشد. ACC مخفف تکنیک های ارتباطی جایگزین و ارتقاء دهنده می باشد که بر توانایی های ارتباطی کودک اثر می گذارد. اگر چندین اختلال به صورت همزمان در کودک وجود داشته باشد، استفاده از این روش توصیه می شود.