بازگشت تکلم بعد از سکته مغزی ، دغدغه بسیاری از افرادی است که به این عارضه دچار شده اند. در این مقاله به بررسی این موضوع می پردازیم.
سکته مغزی، یک وضعیت اورژانسی است که مدت زمان بهبودی آن با توجه به فاکتورهای مختلف مانند نوع سکته مغزی مشخص می شود. دیگر فاکتورهای مهم شامل وضعیت سلامتی عمومی بیمار، سن، بیماری های زمینه ای و … هستند.
طلایی ترین زمان برای درمان بیمار، یک ماه اول پس از سکته می باشد. این زمان ممکن است به سه الی چهار ماه برسد. بسیاری از عوارض و مشکلاتی که برای فرد در اثر سکته مغزی ایجاد شده است، با اقدامات درمانی مناسب به تدریج حل می شود.
آفازی به چه معناست؟
قبل از اینکه درباره راهکارهای بازگشت تکلم بعد از سکته مغزی صحبت کنیم، با یک اصطلاح مهم آشنا می شویم. آفازی یا اختلال تکلم (زبان پریشی)، هنگامی رخ می دهد که سکته مغزی در بخش فرماندهی کنترل یا ارتباطات مغز اتفاق افتاده باشد. اختلال تکلم شاید به شکل لکنت یا اختلال در نوشتن، خواندن و برقراری ارتباط نمود کند.
بررسی ها حاکی از آن است که حدود 10 الی 62 درصد از اشخاصی که دچار سکته مغزی می شوند، درجات مختلفی از آفازی را در خود ملاحضه می کنند. آفازی در انواع مختلفی مانند آفازی ورنیکه، آفازی بروکا، آفازی گلوبال، آفازی آنومیک و … رخ می دهد. با مراجعه به بهترین گفتاردرمانی کرمان و دیگر شهرها می توان اختلالات گفتاری پس از انواع سکته مغزی را درمان نمود.
اختلالات صحبت کردن در انواع بیماران سکته مغزی
بازگشت تکلم بعد از سکته مغزی برای اغلب بیماران، امکان پذیر است. اختلالی که در صحبت کردن بیماران سکته مغزی بوجود می آید، به شکل های مختلف نمود می کند. زمانی که شخص دچار آفازی بروکا می شود، نمی تواند کلمات یا جملات بیشتر از چهار کلمه ای را بر زبان بیاورد. این افراد به صورت گنگ و غیرواضح صحبت می کنند.
در آفازی ورنیکه ادای کلمات توسط شخص به درستی انجام می شود اما فرد برای تشخیص معنای کلمات بایستی سعی زیادی کند. به همین دلیل ممکن است فرد کلمات زیادی را در جای نامناسب و بی ربط استفاده کند. همچنین اختلالات گفتاری دیگری برای بیماران سکته مغزی بوجود می آید که ویژگی مشترک تمام آنها این است که بیمار در کلمه سازی، تلفظ نادرست و جملات سازی دچار مشکل است.
زمان بازگشت تکلم بعد از سکته مغزی
بسیاری از بیماران نگران وضعیت صحبت کردن خود هستند و مدام از متخصصان و پزشکان مربوطه درباره زمان برگشت تکلم خود، سؤال می کنند. بسیاری از بیماران سکته مغزی ظرف شش ماه اول بروز سکته شاهد بهبود مشکلات و اختلالات گفتاری و زبانی خود هستند. در این تایم، مغز سعی می کند که توانایی های خود را بدست بیاورد و مانند روز اول عمل کند.
در اغلب مواقع، برگشت تکلم در بیماران سکته ای با سرعت بسیار کمی اتفاق می افتد تا جاییکه ممکن است یک یا چندین سال روند بهبودی به طول بیانجامد. اما نگران نباشید، چرا که بسیاری از افراد می توانند در کمتر از یکسال به حل اختلالات گفتاری خود اقدام کنند. روش هایی که برای درمان اتخاذ می شود، در مدت زمان بهبود به شدت اثرگذار است.
حداقل زمان بازگشت تکلم بعد از سکته مغزی
با توجه به اینکه اختلالات گفتاری بوجود آمده برای بیمار در چه سطحی است و بیمار در چه سنی است، زمان بهبودی متفاوت می باشد. گفتار درمانی بسیار مؤثر است و می تواند به روند بهبودی شخص، تسریع ببخشد. اگر همه شرایط عالی باشند، امید است که فرد ظرف یک الی دو ماه بتواند مانند روز نخست صحبت کند. سه ماه اول پس از سکته مغزی را می توان زمان طلایی برای رفع بسیاری از اختلالات بیمار دانست. بنابراین اگر فرد طی این زمان تحت نظر پزشک باشد و اقدامات درمانی مناسب را زیرنظر بهترین متخصصان از جمله گفتاردرمانگر حاذق انجام دهد، احتمال برگشت تلکم وی وجود دارد.
نقش خانواده در درمان اختلالات گفتاری و کلامی بیماران سکته مغزی
بازگشت تکلم بعد از سکته مغزی ، به کمک خانواده سریعتر انجام می شود. مشکلات ارتباطی را می توان با بهره گیری از گفتار و زبان درمانی، درمان نمود. گفتار درمانگر برای انجام صحیح صحبت کردن، خواندن و نوشتن به شما کمک می کند.
نقش خانواده در روند درمان و بهبودی بیمار بسیار پررنگ است. خانواده در کنار فرد بیمار و در مسیر گفتار درمانی، نقش مؤثری را ایفا می کنند. مدت زمان برگشت تکلم با تمرینات و جلسات گفتار درمانی کوتاه تر می شود. خانواده می توانند در انجام تمریناتی مانند موسیقی درمانی، حرکت زبان، نامگذاری تصویر و تمرینات جمله سازی و … به بیمار سکته مغزی کمک کنند.
لال شدن بعد از سکته مغزی
بازگشت تکلم بعد از سکته مغزی حتی در حالت لال شدن موقتی فرد، امکان پذیر است. بیمار سکته مغزی که لال شده است، صدماتی به قسمت هایی از مغز وی که وظیفه کنترل ماهیچه ها را برعهده دارد، وارد شده است. لال شدن بیمار سکته مغزی ممکن است خفیف یا کامل باشد. لال شدن، مشکلات زیادی را از نظر روحی و روانی برای فرد بوجود می آورد. با گفتار درمانی می توان امید داشت که فرد بتواند تکلم خود را به دست بیاورد. بسیاری از افرادی که در اثر سکته مغزی لال شده اند، توانسته اند با شرکت در جلسات گفتار درمانی در کرمان پس از مدتی صحبت کنند.
روش های درمانی برای بازگشت تکلم بعد از سکته مغزی
گفتار درمانی در افراد سکته ای موجب کسب نتایج زیر می شود:
- به حداقل رساندن میزان خطاهای گفتاری و زبانی
- بهبودی در روند تولید و درک گفتار
- رویکردهای جبرانی برای برقراری ارتباط
اما اقدامات درمانی که موجب کسب نتایج فوق می شوند شامل مفصل درمانی، زبان درمانی، روان درمانی، درمان شناختی – زبانی و ارتباطات تقویتی و جایگزین و … می باشند. همچنین در کنار این اقدامات درمانی ممکن است به مصرف دارو، تحریک الکتریکی و تحریک مغناطیسی جمجمه ای مکرر نیاز باشد.
اقداماتی که فرد می تواند برای بازگشت تکلم بعد از سکته مغزی در منزل انجام دهد شامل حرکت زبان به اطراف و بالا و پایین، آهنگ درمانی و گوش دادن به موسیقی، تمرین صداها و استفاده از برنامه ها و نرم افزارهایی است که مربوط به گفتار درمانی افراد سکته ای هستند، می باشند.