آیا تا به حال از خود پرسیده اید که بهترین بازی ها و فعالیت ها برای تقویت گفتار کودکان چه چیزهایی هستند و چرا بسیاری از متخصصان گفتاردرمانی بر این باورند که رشد گفتار کودکان باید در بستر بازی و تعامل شکل بگیرد؟ واقعیت این است که زمانی کودک بیشترین پیشرفت زبانی را تجربه می کند که در محیطی شاد، آزاد و بدون فشار قرار گیرد. به همین دلیل، بهترین بازی ها و فعالیت ها برای تقویت گفتار کودکان ابزار موثری هستند که می توانند مهارت های گفتاری، شنوایی و ارتباطی کودک را سریع تر و طبیعی تر تقویت کنند.
کدام بازی ها جزو بهترین بازی ها و فعالیت ها برای تقویت گفتار کودکان هستند و چگونه اجرا می شوند؟
وقتی والدین به دنبال بهترین بازی ها و فعالیت ها برای تقویت گفتار کودکان هستند، بازی هایی بیشترین اثر را دارند که هم جذابیت داشته باشند و هم کودک را وادار به تولید کلمه، جمله و صدا کنند. در ادامه، مجموعه ای از بازی های کاملا کاربردی و تاثیرگذار را معرفی می کنیم که گفتاردرمانگران نیز آنها را پیشنهاد می دهند:
بازی ماز گفتاری
در بازی ماز گفتاری، مسیرهای پیچ در پیچ با ایستگاه های کوچک طراحی می شود و کودک باید پس از رسیدن به هر ایستگاه یک کلمه، یک صدا یا یک جمله کوتاه را بیان کند. این بازی به این دلیل در گروه بهترین بازی ها و فعالیت ها برای تقویت گفتار کودکان قرار می گیرد که کودک هنگام حرکت مجبور است گفتار خود را فعال نگه دارد و همین هماهنگی ذهنی-حرکتی باعث افزایش دقت و روانی کلام می شود.
بازی لی لی با کلمات
در بازی لی لی با کلمات، روی هر خانه لی لی یک تصویر، یک حرف یا یک مفهوم قرار داده می شود و کودک پس از پریدن روی هر خانه باید یک کلمه مناسب بیان کند. این بازی باعث می شود کودک میان حرکت، دقت بصری و گفتار ارتباط برقرار کند و همین ویژگی آن را به یکی از بهترین بازی ها و فعالیت ها برای تقویت گفتار کودکان تبدیل می کند.
داستان سازی با کارت تصویری
داستان سازی با کارت تصویری یکی از ساده ترین و در عین حال قدرتمندترین تمرین هاست. کودک باید چند تصویر را کنار هم بگذارد و براساس ترتیب آنها یک داستان بسازد. این تمرین علاوه بر افزایش دایره لغات و تقویت ساختار جمله، سبب می شود اهمیت داستان گویی در توسعه گفتار کودکان به شکل عملی و لذت بخش نمایان شود.
بازی پازل کلمات
در پازل کلمات، قطعاتی با تصویر و واژه های ساده به کودک داده می شود تا با کنار هم قرار دادن آنها، جملات کوتاه و سپس طولانی تر بسازد. این بازی از بهترین بازی ها و فعالیت ها برای تقویت گفتار کودکان است زیرا کودک به طور مستقیم نامگذاری، ترتیب کلمات و ساخت جمله را تمرین می کند.
بازی تقلید حرکات و کلمات
در این فعالیت، کودک باید هم حرکت و هم کلمه را تقلید کند. تقلید در سال های اولیه زندگی نقش مهمی در یادگیری زبان دارد و این بازی با فعال کردن حافظه حرکتی و کلامی، کودک را برای ساخت کلمات و جمله های جدید آماده می کند.
بازی با اسباب بازی
استفاده از اسباب بازی برای تقویت گفتار کودک همیشه روش موثری است. اسباب بازی هایی مانند عروسک ها و حیوانات پلاستیکی باعث می شوند کودک نامگذاری کند، نقش بازی کند و هنگام بازی به طور طبیعی زبان را تمرین کند. این روش در جلسات گفتاردرمانی کلینیک پیام کرمان نیز بسیار استفاده می شود.
بازی با مکعب های تصویری
مکعب های تصویری به کودک امکان می دهند که با کنار هم قرار دادن آنها جمله سازی کند. برای مثال، کودک با انتخاب سه مکعب می تواند جمله ای مانند: پسر توپ دارد را بیان کند. این روند باعث درک بهتر دستور زبان و ترکیب کلمات می شود.
بازی آواز و شعرخوانی
وقتی کودک با آهنگ، شعرها را تکرار می کند، ساختار کلمه ها را بهتر می آموزد، تنفس درست را تمرین می کند و واضح تر صحبت می کند. این فعالیت یکی از بهترین بازی ها و فعالیت ها برای تقویت گفتار کودکان است زیرا کودک با ریتم و ملودی ارتباط زیادی دارد.
بازی خرید و فروش
در این بازی نقش آفرینی، کودک در نقش فروشنده یا خریدار صحبت می کند، سوال می پرسد و پاسخ می دهد. این بازی به طور طبیعی مهارت مکالمه و جملات کاربردی را تقویت می کند و به دلیل جذابیت بالا همیشه در گروه بهترین بازی ها و فعالیت ها برای تقویت گفتار کودکان قرار می گیرد.
چرا بازی ها در تقویت گفتار اهمیت دارند و چه پشتوانه علمی دارند؟
بازی ها حافظه شنیداری، تمرکز و سرعت واکنش کلامی را تقویت می کنند. از آنجا که کودک در زمان بازی احساس فشار نمی کند، بهتر صحبت می کند و تمایل بیشتری به بیان کلمات جدید دارد. برای کودکانی که لکنت دارند، استفاده از روش های بازی محور برای درمان لکنت زبان در کودکان بسیار موثر است.
آیا تغذیه نیز در کنار بهترین بازی ها و فعالیت ها برای تقویت گفتار کودکان نقش دارد؟
تاثیر تغذیه بر رشد گفتار کودکان بسیار چشمگیر است، زیرا دریافت مواد مغذی کافی به تقویت عضلات دهان، زبان و فک کمک می کند و همین موضوع موجب بهبود کنترل حرکات گفتاری و افزایش وضوح کلمات می شود. زمانی که کودک از تغذیه مناسب برخوردار باشد، قدرت عضلانی و هماهنگی حرکتی او هنگام صحبت کردن افزایش پیدا می کند و در نتیجه روند رشد گفتار با سرعت و کیفیت بیشتری پیش می رود.
نتیجه گیری
بهترین بازی ها و فعالیت ها برای تقویت گفتار کودکان آنهایی هستند که کودک را وارد تعامل، گفت و گو و حرکت و فکر کردن کنند. بازی های معرفی شده در این مطلب اگر مداوم اجرا شوند، می توانند به شکل چشمگیری دایره لغات، وضوح تلفظ و اعتماد به نفس گفتاری کودک را افزایش دهند. والدین با انتخاب مناسب ترین بازی ها و همراهی آرام و صبورانه، می توانند نقش مهمی در رشد زبانی کودک ایفا کنند و مسیر گفتار را برای او هموارتر سازند.